Marktontwikkeling verspaning – nieuwe kansen bij Defensie?

Op 10 juni was Hembrug gastheer van de tweede bijeenkomst die PFT en NEVAT organiseren voor directieleden van verspanende bedrijven. Hier werden de resultaten gepresenteerd van een onderzoek naar de verspanende industrie in Nederland. De tweede spreker was Kapitein-luitenant-ter-zee Olaf Binnenhei, die sprak over de samenwerking tussen de maritieme defensie-industrie en het Nederlandse bedrijfsleven.Begin april hebben FPT en NEVAT de resultaten gepresenteerd van een onderzoek naar de verspanende industrie in Nederland. Het biedt waardevolle inzichten, vooral nu de markt aan het consolideren is en bedrijven scherpere keuzes moeten maken voor de toekomst. 

Resultaten studie

Welke strategische ontwikkelingen kunnen Nederlandse verspaners helpen toekomstbestendig te groeien en welke perspectieven zijn er? Hiervoor zijn eerst de verspanende bedrijven in beeld gebracht. Conclusie: de meeste verspaners in Nederland bezitten minder dan vijf verspaningsmachines, hieronder bevinden zich relatief weinig specialisten en system suppliers terwijl de ‘jobbers’ meer dan de helft van de verspanende capaciteit vertegenwoordigen.

Verder blijkt dat de verspanende markt in Nederland sterk afhankelijk is van de semiconductorbranche. In 2023 bepaalde deze branche meer dan de helft van de totale marktomzet en de verwachtingen zijn dat dit naar 75% zal doorgroeien. Toekomstverwachtingen zijn dat hierdoor een capaciteitstekort in Nederland dreigt, dat een deel van de productie naar Azië zal verhuizen en dat er een verschuiving zichtbaar is van draai- naar freeswerk. Door middel van automatisering, robotisering en de implementatie van efficiëntere machines willen bedrijven de productiviteit verhogen en tekorten aan personeel compenseren. Ook AI zal hierin een steeds prominentere rol spelen. 

Kostenreductie en duurzaamheid

De inspanningen die de sector moet leveren, worden nog eens extra onder druk gezet doordat ASML aanstuurt op 30% kostenreductie. Bovendien moet de sector meekunnen met de hoge cycliciteit van de semicon, wat uiteindelijk zal leiden tot structurele overcapaciteit om in piektijden aan de vraag te kunnen voldoen. Tot slot zal door alle partijen in de keten het thema duurzaamheid voldoende aandacht moeten krijgen. Een must omdat ASML streeft naar een volledig CO2-neutrale productie. Deels worden de uitdagingen opgelost door het feit dat steeds meer bedrijven consolideren waardoor grotere bedrijven ontstaan die door de schaalvergroting efficiënter kunnen produceren. Daarnaast bieden leveranciers slimme ketenoplossingen om JIT materialen te leveren waarmee verspaners hun werkkapitaal en voorraad kunnen reduceren en flexibeler en sneller kunnen reageren.

Semicon groeit 

Enerzijds is de wetenschap dat de semicon groeit een prettig gegeven voor de verspanende bedrijven, anderzijds zijn de eisen met betrekking tot kostenreductie, flexibiliteit en duurzaamheid voor sommigen te hoog. Zeker wanneer ook een deel van de productie naar het buitenland zal verdwijnen. Verspaners zullen aanzienlijk moeten investeren in machines (productiviteit), digitalisering en administratie (ESG, duurzaamheid en werkvoorbereiding) om te kunnen blijven concurreren. De verwachting is daarbij dat grote verspaners snel zullen groeien terwijl kleinere verspaners consolideren of specialiseren. Jobbers zullen het meest geraakt worden en zich mogelijk richten op andere, bestaande markten, waaronder Duitsland. 

Nieuwe mogelijkheden: Defensie

Olaf Binnenhei, hoofd afdeling Maritieme Systemen van COMMIT (Commando Materieel en IT): “Met een aanzienlijk betere financiële positie dan enkele jaren geleden én een tijd waarin Defensie zich nadrukkelijk richt op hoofdtaak 1 (het verdedigen van de eigen landsgrenzen) is de organisatie meer dan geïnteresseerd in langdurige samenwerking met de industrie. Ook Defensie kan het niet alleen. Binnenhei schetste haarfijn hoe nijpend de (geo)politieke situatie is en hoe groot de noodzaak voor Defensie om op te schalen. Financieel krijgen ze hiervoor eindelijk meer ruimte maar de industrie moet mee. Niet alleen qua productiecapaciteit maar ook op het vlak van innovaties. “In bijna iedere oorlog zie je hoe technische innovaties een bijdrage leveren aan successen. Innovaties die niet bij Defensie zelf vandaan komen, maar bij u,” aldus Binnehei.  

“We streven naar een innoverend ecosysteem waarin we met elkaar zorgen voor minder afhankelijkheid van andere delen in de wereld en we met elkaar de kosten goed strak houden.”

Meer focus op marine en landmacht

Hij schetst de omvang van de behoefte: “Na de vervanging van de F-16’s door de F-35 komt nu meer focus op de marine en de landmacht. Daarbij zitten wij als marine niet te wachten op een perfect schip dat tien jaar te laat is, maar op een werkbare oplossing binnen een acceptabele tijd. Om die reden werken we voornamelijk samen met bewezen partijen zoals Thales en Damen, maar ook met vele andere partijen binnen Nederland zoals onder andere Radarland en Dutch Naval Design. Ik drink graag koffie. Maak zeker een afspraak als u als bedrijf een unieke toegevoegde waarde heeft waar wij als Defensie een operationeel voordeel mee kunnen behalen. Inspiratie kunt u onder meer halen uit de sectoragenda Maritieme Maakindustrie en de Defensiestrategie voor Industrie en Innovatie.”